باتری یکی از اجزای مهم و کلیدی در سیستم موتورسیکلت و یا هر خودرویی به شمار می آید. تمام وسایل نقلیه موتور محور برای حرکت به نیروی محرک مناسب نیاز دارند. در واقع این موتورها برای استارت خوردن و آغاز حرکت به نوعی نیرو و انرژی نیازمندند که از جانب باتری تامین می شود. باتری موتور سیکلت نیز همین کار را انجام می دهد.
باتری موتور سیکلت
باتری در سیستم موتورسیکلت بخشی پراهمیت است که علاوه بر تامین انرژی الکتریکی لازم برای استارت و حرکت، برق سایر تجهیزات و اجزای الکتریکی را نیز تامین می کند. این قطعه مهم منبع تغذیه مستقلی به شمار می آید که می تواند با ذخیره و تثبیت برق در خود، نیازهای این سیستم ها را در مواقع لازم به آن ها منتقل کند. از این رو حتی موتورسیکلت هایی که بدون استارت راه اندازی می شوند نیز باتری دارند و به واسطه انرژی ذخیره شده در باتری که از جانب دینام موتور تامین می گردد، سبب تغذیه قسمت های مختلف دستگاه می شود. با مشاهده باتری فرسوده موتورسیکلت باید برای تعویض و نصب باطری موتورسیکلت آن با یک باتری نو اقدام کنید. جهت بررسی توضیحات مربوط به باطری فرسوده موتور سیکلت بر روی لینک درج شده کلیک کنید.
باتری های مورد استفاده در موتورسیکلت ها نسبت به باتری های خودرو کوچکترند و اندازه باتری های ماشین را می توان تقریبا دو برابر باتری های موتور دانست. باتری در یک وسیله نقلیه موتوری، وظیفه ذخیره کردن مقدار برق کافی و لازم را دارد تا با استفاده از این جریان برق بتواند در مواقع لازم به بخش های مختلف نیرو بدهد.
باتری های موتور سیکلت از نوع باتری های تر هستند و می توان به راحتی آن ها را شارژ کرد. این باتری ها در نوع کارکرد و میزان آمپر تفاوت هایی باهم دارند که لازم است بسته به شیوه کاربرد و محیط های مختلف از باتری مناسب استفاده نمود.
جایگاه باتری در موتورسیکلت
جایگاه باتری در موتورسیکلت معمولا در زیر زین یا صندلی طراحی شده است. باتری های موتورسیکلت های معمولی غالبا 12 ولتی و اسیدی هستند و آمپر باتری های یو پی اس نیز از 2 تا 12 متغیر است. این باتری ها باتوجه به ابعاد و اندازه نسبتا کوچکشان قوی و پرقدرت هستند. باتری موتور به واسطه دینام شارژ می شود و انرژی لازم برای برق رسانی به بخش های مختلف را ذخیره سازی می کند.
باتری موتور سیکلت
انواع باتری موتور سیکلت
باتری موتور سیکلت به انواع مختلفی تقسیم می شوند که در ادامه با آن ها آشنا می شوید:
– باتری های سرب اسیدی
همان طور که می دانید باتری ها دارای دو سر (قطب) مثبت و منفی هستند که برای ایجاد ولتاژ مناسب در باتری، لازم است در میان این دو سر ماده ای اسیدی (آب اسید) جریان پیدا کند. باتری های سرب اسیدی متشکل از کانالی هستند که آند و کاتد در آن تعبیه شده است. آند جنسی فلزی دارد و از سرب ساخته شده و کاتد نیز از جنس کاغذ است. نوع و جنس آند و کاتد در کنار ماده اسیدی باعث ایجاد ولتاژ مورد نیاز باتری می شود. آند و کاتد موجود در شبکه باتری با دو سر آن در ارتباط هستند؛ به نوعی که قطب منفی باتری با بخش کاتد ارتباط دارد و قطب مثبت نیز به قسمت آندی متصل است.
– باتری اتمی
باتری های اتمی نسبت به باتری های اسیدی از تکنولوژی جدیدتری برخوردار بوده و فناوری خاصی برای آن ها طراحی شده است. این نوع باتری ها پس از تخلیه و دشارژ شدن قابلیت شارژ مجدد دارند و از آنجا که در ساختارشان به جای محلول آب اسید، ماده ای ژله ای با ثبات بالا به کار رفته است، نیاز به چک کردن دائمی میزان آب اسید و مراقبت های پیوسته ندارند و استفاده از آن ها بسیار آسان تر از باتری های سرب اسیدی است.
باتری های سرب اسیدی به لحاظ قیمت و ماندگاری و دوام بسیار، مناسب افرادی هستند که به طور مداوم درحال استفاده از موتورسیکلت خود هستند. اما باتری های اتمی جدید قابلیت این را دارند که تا چند روز متوالی شارژشان را به شکل ذخیره نگه دارند و این ویژگی چنین باتری هایی را مناسب برای استفاده کسانی کرده که چند وقت یک‌بار سوار از موتور خود استفاده می کنند و مدام استارت نمی زنند.
چه عواملی باعث ایجاد آسیب در باتری موتورسیکلت خواهد شد؟
- توجه کنید که خراب بودن دینام موتور باعث می شود که باتری با ولتاژی بیشتر از حد نیاز شارژ دریافت کند و این امر سبب فرسوده شدن محفظه های باتری و در نتیجه آسیب به باتری خواهد شد. پس بهتر است در بازه های زمانی مشخص دینام را مورد آزمایش قرار داده و از صحت عملکرد آن اطمینان حاصل کنید.
- باتری را از گرما و تابش عمود نور خورشید دور کنید. زیرا یکی از عمده دلایل خرابی باتری به گرم بودن و دمای بالای محیط نگهداری باتری مربوط می شود.
- توجه کنید که تکان های بیش از حد برای باتری مضر است. باتری موتورسیکلت را باید دور از لغزش و تکان های شدید نگه دارید تا از طول عمر و کارایی مفید آن کاسته نشود.
- کابل های اتصال به زمین و اتصال به کابین را به طور پیوسته چک کنید تا سلامت باتری به خطر نیفتد.
- توجه کنید که باتری پس از شارژ شدن باید از فرایند شارژ خارج شود و دینام نباید به طور پیوسته باتری را شارژ کند. چراکه این کار پس از مدتی باعث ایجاد خرابی در باتری می شود.
- شل بودن اتصال و بست باتری باعث می شود باتری به شکل پیوسته وارد مدار شده و از آن خارج شده و این اتصالات ضعیف و غیر کاربردی کم کم باعث ایجاد اختلال در عملکرد باتری خواهند شد.
ترفندهای افزایش طول عمر باطری موتور
باتوجه به عدم ثبات بازار ارز و نوسانات پی در‌پی قیمت قطعات و لوازم جانبی و علی الخصوص قطعه کاربردی باتری، باید دقت کنید فاکتورهایی را که برای سلامت باتری ایجاد خطر می کند خط بزنید و ضریب احتیاط و مراقبت های مناسب از باتری را افزایش دهید. در اینجا چندی از اقدامات و راهکارهایی که به افزایش طول عمر باتری موتور سیکلت کمک می کنند را نام می بریم:
افزایش طول عمر باتری موتور سیکلت
– اجازه بدهید باتری به طور کامل شارژ بشود
پس از اینکه از باتری استفاده کردید، حتما مجددا اقدام به شارژ کردن آن نمایید. بهتر است ابتدا باتری را نصب کرده و شارژ آن را مورد استفاده قرار دهید و سپس کابل مخصوص شارژر را به باتری وصل نموده و آن را شارژ کنید.
– باتری را در یک جای مناسب نگهداری کنید
همان طور که می دانید، یکی از عوامل بسیار موثر در خرابی باتری تابش مستقیم نور خورشید و گرمای زیاد است. برای اینکه باتری موتورسیکلت خود را ایمن و سالم نگه دارید، بهتر است آن را در سایه پارک کنید تا نفوذ اشعه های خورشید باعث خرابی، ترک خوردگی و انفجار باتری نشود. پیشنهاد میکنیم برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله علائم خرابی باتری موتورسیکلت را مطالعه کنید.
– وقتی از باتری استفاده نمی کنید، آن را از سیستم خارج کنید
درصورتی که باتری ها بدون استفاده در سیستم نصب باشند، به مرور زمان دچار خوردگی و ازکار افتادگی خواهند شد. باتری های موتورسیکلت بعد از مدتی فعالیت و عملیات شارژ شدن و تخلیه شارژ، دیگر نمی توانند کارایی اولیه خود را داشته باشند و به خوبی کار کنند. بنابراین برای کمک به افزایش طول عمر باتری موتور سیکلت خود بهتر است در زمان هایی که قرار نیست از موتور استفاده کنید، اتصالات آن را از مدار خارج کرده و باتری را از سیستم جدا نمایید.
– از روش اتصال کوتاه استفاده نکنید
یکی از شیوه های خطرناکی که از عمر باتری موتورسیکلت می کاهد، اتصال کوتاه آن است که گاها حتی باعث انفجار باتری خواهد شد و به همین علت حتی الامکان نباید این روش را به کار برد.
– میزان جریان شارژ باطری موتور را چک کنید
یک شارژر مناسب و سالم می تواند میزان چنین جریانی را به خوبی کنترل کند. برای محافظت از باتری بهتر است مقدار این جریان حدود یک سوم جریان نامی باتری باشد. چراکه در غیر این صورت جریان هایی با مقدار بیشتر یا کمتر سبب آسیب به باتری می شوند.
– برای شارژ کردن باتری از شارژر اتوماتیک استفاده کنید
فرایند فعالیت شارژهای اتوماتیک به نحوی است که شارژر پس از شارژ کردن باتری متوقف می شود و مدام به فعالیت ادامه نمی دهد. همین موضوع باعث می شود فشار کمتری به باتری وارد شود و باتری سالم تر بماند.
برای خرید یک باتری موتور مناسب باید به چه نکاتی توجه نمود؟
– به نوع باتری مورد نیاز خود توجه کنید
باید دقت داشته باشید که نحوه استفاده شما از باتری به گونه ای است که باتری اسیدی برای موتورسیکلتتان مناسب باشد یا باتری اتمی. مکانیسم باتری های اتمی بر پایه فعالیت با ماده اسیدی و ژله ای داخل آن طراحی شده است درحالی که در ساختار باتری های اسیدی محفظه هایی وجود دارد که از اسید و کاغذ پر شده است. چنانچه از موتور سیکلت خود به میزان زیاد استفاده می کنید و زیاد استارت می زنید، خرید باتری اسیدی منطقی تر است.
– قیمت باتری را ارزیابی کنید
باتری های موجود در بازار بسته به کیفیت و کارایی و البته نام برندی که توسط آن تولید شده اند، از قیمت های مختلفی برخوردارند. لازم است باتوجه میزان بودجه ای که در اختیار دارید نسبت به خرید باتری مناسب و باکیفیت اقدام کنید.
– ضمانت نامه باتری را بررسی کنید
باتری هایی که می توانید از آن ها برای موتورسیکلت خود استفاده کنید یا خارجی هستند و یا ایرانی. باتری های خارجی معمولا به شکل قاچاق و با قیمت های بالا وارد کشور می شوند و گارانتی های لازم برای پشتیبانی را ندارند. باتری های ساخت ایران اما معمولا شامل گارانتی های یک تا دوساله می شوند و حتی اگر کیفیتشان نسبت به باتری های خارجی کمتر باشد، وجود ضمانت‌نامه باعث می شود درصورت خرابی و بروز مشکل بتوانید آن را با باتری جدید معاوضه کنید.
– تاریخ انقضای باتری موتورسیکلت را چک کنید
باید به تاریخ تولید و تاریخ انقضای باتری نهایت توجه را داشته باشید. دقت کنید که خرید باتری هایی که مدتی از تولید آن ها می گذرد، مناسب نخواهند بود. چراکه این نوع باتری ها برای مدتی بدون استفاده بوده اند و ممکن است در این مدت دچار آسیب شده باشند.
– میزان آمپر باتری را مورد بررسی قرار دهید
باتری های اکثر موتورسیکلت‌ها دارای ولتاژ 12 است، اما این باتری ها در میزان آمپر (جریان) باهم تفاوت دارند و ممکن آمپرشان در محدوده ای میان 2 تا 12 باشد. بنابراین توان موتورسیکلت مشخص می کند کدام باتری با کدام میزان آمپر برایش مناسب است.
سخن پایانی
همان طور که خواندید، باتری موتور سیکلت نیز همانند باتری های خودروها، دارای انواع گوناگونی هستند. چنانچه قصد خرید باطری دارید، بهتر است به نکات ذکر شده توجه لازم را داشته باشید.
توجه کنید که باطری های موتور نیز می توانند تبدیل به ضایعات باطری شوند. از این پس از فرسوده شدن آن ها، می توانید باتری ها را به چرخه بازتولید برگردانید.
مرسی که انواع باطری موتورسیکلت رو معرفی کردید