با بهترین روش های نگهداری از باتری خودرو آشنا شوید
- تحریریه باطری آنلاین
- زمان مطالعه: 6 دقیقه
- 6 دیدگاه ها
باتری خودرو با وجود فراهم کردن انرژی مورد نیاز ماشین و رساندن آن از نقطه A به B، گاهی اوقات میتواند دردسرساز باشد و مشکلاتی برای ماشین ایجاد کند. اگر برای مراقبت از باتری خودروی خود تلاش کنید، تلاشتان بینتیجه نمیماند و باتری تا جایی که بتواند ماشینتان را در حرکت نگه میدارد؛ اما باتری ناسالم میتواند مشکلات زیادی را برایتان ایجاد کند. با صرف کمی تلاش، میتوانید در درازمدت در زمان و هزینه خود صرفهجویی کنید. در این مقاله با ما همراه باشید تا بهترین روشهای نگهداری از باتری خودرو را بازگو کنیم.
باتری خودرو چیست و چه نقشی در عملکرد خودرو دارد؟
باتری خودرو به عنوان قلب تپنده سیستم الکتریکی اتومبیل، وظیفه حیاتی ذخیرهسازی انرژی و تبدیل نیروی شیمیایی به جریان الکتریکی را بر عهده دارد تا در وهله اول، قدرت لازم برای استارت زدن و روشن شدن پیشرانه را فراهم کند.
این قطعه کلیدی علاوه بر راهاندازی موتور، وظیفه تثبیت ولتاژ و تأمین برق مورد نیاز تجهیزات جانبی مانند چراغها، سیستم صوتی و تهویه را در زمان خاموش بودن دینام انجام میدهد؛ اما اگر از یک باطری فرسوده در خودروی خود استفاده کنید، این چرخه انتقال انرژی مختل شده و نه تنها در استارت زدنهای صبحگاهی با مشکل مواجه میشوید، بلکه نوسانات ناشی از ضعف باتری میتواند به مرور زمان به سایر قطعات حساس الکترونیکی و کامپیوتر خودرو (ECU) آسیب جدی وارد کند و کیفیت سواری شما را کاهش دهد.
باتری خودرو چگونه کار میکند؟
فرآیند کارکرد باتری خودرو بر پایه یک واکنش شیمیایی برگشتپذیر استوار است که انرژی شیمیایی ذخیره شده را به انرژی الکتریکی تبدیل میکند. در داخل جعبه باتری، معمولاً شش سلول وجود دارد که هر کدام حاوی صفحات مثبت و منفی از جنس سرب و دیاکسید سرب هستند. این صفحات در محلولی از اسید سولفوریک و آب مقطر که به آن الکترولیت میگویند، شناورند.
زمانی که استارت میزنید، واکنش شیمیایی بین سرب و اسید باعث آزاد شدن الکترونها میشود و جریان برق با ولتاژ لازم برای چرخاندن موتور تولید میگردد. پس از روشن شدن پیشرانه، دینام خودرو وارد مدار میشود و با ارسال جریان الکتریکی به باتری، واکنش شیمیایی را معکوس کرده و باتری را مجدداً شارژ میکند تا برای استفادههای بعدی آماده بماند.
وظایف اصلی باتری خودرو
اگرچه بسیاری تصور میکنند که باتری تنها برای روشن کردن ماشین کاربرد دارد، اما این قطعه مسئولیتهای حیاتی دیگری را نیز بر عهده دارد. در جدول زیر اصلیترین وظایف باتری در سیستم برق خودرو شرح داده شده است:
| وظیفه اصلی | توضیحات عملکرد |
|---|---|
| تأمین نیروی استارت | مهمترین وظیفه باتری، ارسال یک جریان الکتریکی بسیار قوی (آمپراژ بالا) در لحظه استارت زدن است تا موتور به گردش درآمده و روشن شود. |
| تأمین برق در حالت خاموش | زمانی که موتور خاموش است، انرژی لازم برای روشن ماندن چراغهای پارک، سیستم صوتی، قفل مرکزی، ساعت و دزدگیر توسط باتری تأمین میشود. |
| تثبیت ولتاژ و محافظت | باتری مانند یک ضربهگیر الکتریکی عمل میکند و با جذب نوسانات ناگهانی ولتاژ (Surge)، از آسیب رسیدن به کامپیوتر خودرو (ECU) و قطعات حساس الکترونیکی جلوگیری میکند. |
| جبران کمبود دینام | در شرایطی که مصرف برق خودرو (کولر، چراغها، سیستم صوتی قوی) بیشتر از توان تولیدی دینام باشد، باتری وارد مدار شده و کمبود انرژی را جبران میکند تا به دینام فشار نیاید. |
میانگین عمر باتری خودرو چقدر است؟
به طور متوسط عمر باتری خودرو بین ۲ تا ۵ سال است که عوامل متعددی بر آن تأثیر خواهند گذاشت. یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر عمر باتری خودرو، آب و هوا است. موتور در حال کار در زیر کاپوت، مقدار زیادی گرما تولید میکند. در یک روز گرم و سوزان، باتری ماشینتان خالی میشود و اگر نکات احتیاطی لازم برای رانندگی در تابستان را رعایت نکنید، احتمال خراب شدن باتری ماشین شما افزایش خواهد یافت.
در اثر هوای گرم، مایع درون باتری خودرو تبخیر شده و به ساختار داخلی باتری آسیب میرساند. به همین دلیل است که میانگین عمر باتری در آب و هوای گرم کمتر در نظر گرفته میشود؛ بنابراین زمانی که میخواهید تخمین بزنید که باتری ماشین شما چقدر دوام میآورد، آب و هوایی را در نظر بگیرید که در آن بیشتر رانندگی خواهید کرد. صرف نظر از دمایی که در آن رانندگی میکنید، نگهداری از باتری خودرو میتواند به بهتر کار کردن آن کمک کند. نکات نگهداری از باتری ماشین که در ادامه بازگو خواهیم کرد را عملی کنید تا طول عمر باتری ماشین خود را افزایش دهید.
چه عواملی باعث کاهش عمر باتری خودرو میشوند؟
اگرچه هر باتری تاریخ انقضایی دارد و به مرور زمان کارایی خود را از دست میدهد، اما عادتهای رانندگی و شرایط محیطی میتوانند این روند را به شدت تسریع کنند. باتری برای اینکه سالم بماند، نیاز به چرخههای شارژ و دشارژ کامل و صحیح دارد.
عواملی مانند رانندگیهای بسیار کوتاه که در آن دینام فرصت کافی برای شارژ مجدد باتری را پیدا نمیکند، یکی از اصلیترین قاتلان باتری محسوب میشود. علاوه بر این، نادیده گرفتن سرویسهای دورهای و مشکلات فیزیکی در اتصالات، مقاومت الکتریکی را بالا برده و فشار مضاعفی به باتری وارد میکند که در نهایت منجر به مرگ زودرس آن خواهد شد.
برای درک بهتر، اصلیترین عوامل مخرب و نحوه تأثیرگذاری آنها را در جدول زیر لیست کردهایم:
| عامل مخرب | نحوه تأثیر بر کاهش عمر باتری |
|---|---|
| سفرهای کوتاه و مکرر | استارت زدن انرژی زیادی مصرف میکند؛ در مسافتهای کوتاه، دینام زمان کافی برای جایگزینی این انرژی از دست رفته را ندارد و باتری به مرور ضعیف میشود. |
| دمای شدید (گرما و سرما) | گرمای زیاد باعث تبخیر آب الکترولیت و خوردگی صفحات داخلی میشود، در حالی که سرمای شدید قدرت شیمیایی باتری را کاهش داده و فشار استارت را بالا میبرد. |
| خطای انسانی و برقدزدی | روشن گذاشتن چراغها یا رادیو در حالت خاموش بودن ماشین و یا وجود اتصالی در سیستم برق (برقدزدی)، باعث تخلیه کامل (Deep Discharge) باتری میشود که به سلولها آسیب میزند. |
| لرزش و عدم ثبات | اگر باتری در جای خود محکم بسته نشده باشد، لرزشهای جاده باعث تکان خوردن صفحات داخلی و جدا شدن اتصالات سربی داخل آن میشود. |
| خرابی سیستم شارژ (دینام) | اگر دینام خراب باشد یا تسمه آن شل شده باشد، باتری یا اصلاً شارژ نمیشود و یا بیش از حد شارژ (Overcharge) میشود که هر دو حالت مخرب هستند. |
چگونه باتری را در شرایط خوبی نگه داریم
نگهداری از باتری ماشین مهم است. باتری نیز مانند بسیاری از قسمتهای دیگر وسیله نقلیه، برای داشتن عملکرد صحیح نیاز به مراقبت و توجه دارد. در ادامه روشهای محافظت از باتری خودرو را آوردهایم تا این مسیر را برای شما هموارتر کنیم:
هر چهار سال یکبار باتری خودرو را تعویض کنید
توصیه میشود باتری خودرو را پس از چهار سال تعویض کنید و برای اطمینان از کارکرد صحیح وسیله نقلیه خود، این کار را پشت گوش نیندازید. هیچ چیز بدتر از خاموش شدن باتری و ماشین در اواسط سفر نیست، بنابراین سعی نکنید عمر باتری خود را بیش از آنچه ممکن است افزایش دهید. برای فروش ضایعات باطری ماشین خود می توانید به پشتیبانی باتری آنلاین تماس بگیرید.
سطح اسید را بررسی کنید
اگر از باتریهای اسیدی استفاده میکنید، به عنوان بخشی از روش صحیح نگهداری از باتری خودرو، باید سطح اسید باتری خود را هر شش ماه یکبار بررسی کنید. مراقب قشربندی اسیدی باشید؛ این زمانی اتفاق میافتد که شارژ باتری کمتر از ۸۰ درصد باقی بماند یا هرگز شارژ کامل دریافت نکند. اگر باتری خودرویتان دچار قشربندی اسیدی شود، الکترولیتها در پایین متمرکز میشوند و قسمت بالایی را خالی میگذارند.
آب را با دقت اضافه کنید
اگر متوجه شدید که سطح الکترولیت پایین است (صفحهها در معرض دید قرار میگیرند)، آنها را با آب مقطر پر کنید. مراقب باشید که هنگام انجام این کار، برای پوشاندن صفحات فقط سلولها پر شوند. استفاده از یک قیف یا بطری ورزشی اغلب برای اضافه کردن آب بهتر است زیرا به شما امکان میدهد جریان آب را کنترل کنید. هنگامی که سطح آب را پر کردید، از یک شارژر باتری برای شارژ مجدد باتری کمک بگیرید.
آزمایش بار باطری را انجام دهید
برای تعمیر و نگهداری از باطری خودرو، بهتر است هر ماه تست باتری یا آزمایش بار باطری را انجام دهید که میتواند توسط مکانیک انجام شود. این سرویس باتری خودرو برای اطمینان از اینکه دستگاه میتواند (حتی در دمای انجماد) به درستی شارژ شود، کاربرد دارد.
باتری را تمیز کنید
کثیفی و زباله اگر وارد سلولهای باتری شوند میتواند مشکلاتی را به وجود آورند. کثیفی همچنین ممکن است باعث خوردگی فلز مجاور شود، بنابراین تمیز کردن بالای باتری و سرباتریها به عنوان بخشی از روشهای محافظت از باتری خودرو بسیار مهم است.
چگونه باتری ماشین را تمیز کنیم؟
پاککنندههای شیشهای مبتنی بر آمونیاک اغلب برای این کار توصیه میشوند، اما ترکیبی از جوش شیرین و آب با استفاده از یک برس سیمی، به خلاص شدن از شر هرگونه آلودگی کمک میکند. ترکیب جوش شیرین و آب به ویژه برای تمیز کردن خوردگی مفید است. با این حال، به عنوان یک قاعده کلی بهتر است برس را مرطوب کنید، نه خیس. همچنین باید مطمئن شوید که باتری را به طور کامل پاک کردهاید تا جوش شیرین روی آن باقی نماند، زیرا این امر میتواند باعث خوردگی شود. مهم است که هنگام تمیز کردن، هیچ مایعی از پورتهای باتری وارد آن نشود.
کابلها را بسته نگه دارید
مهم است که کابلهای ماشین شما حرکت نکنند، بنابراین مطمئن شوید که آنها را محکم بستهاید. این کار یکی از روشهای نگهداری از باتری خودرو است که کمک میکند تا همه چیز را ایمن نگه دارید.
ماشین را برای مدت طولانی رها نکنید
اگر ماشین را برای مدت طولانی رها کرده و با آن رانندگی نکنید، باتری آن خالی میشود. توصیه میکنیم حداقل هر سه روز یکبار ماشین را به حرکت درآورید.
بیش از حد باتری را شارژ نکنید
اگر باتری خودرو را به صورت دستی شارژ میکنید، باتری نباید بیش از حد شارژ نشود؛ زیرا ممکن است صدمه ببیند. هر نیم ساعت یکبار باتری را چک کنید تا ببینید فرایند شارژ آن چگونه پیش میرود.
پیشنهاد میکنیم برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله تعویض باطری خودرو را مطالعه کنید.
سخن پایانی
باتری یکی از مهمترین اجزای ماشین است که بدون آن خودرو قادر به حرکت نخواهد بود؛ چنین موضوعی در کنار قیمت نسبت بالای این قطعه باعث شده تا یادگیری روشهای نگهداری از باتری خودرو بیش از پیش اهمیت پیدا کند. راهکارهایی که در این مقاله ارائه دادیم، برای حفظ و نگهداری از باتری خودرو استفاده میشوند تا طول عمر آن افزایش یابد.
سوالات متداول
۱. اصلیترین نشانههای خراب شدن باتری خودرو چیست؟
نشانههایی مانند استارت خوردن سنگین و کند، کمنور شدن چراغهای جلو، شنیدن صدای «تیکتیک» هنگام استارت زدن و روشن شدن چراغ هشدار باتری در پشت آمپر از علائم اصلی خرابی هستند.
۲. عمر مفید باتری ماشین معمولاً چقدر است؟
عمر باتری به طور میانگین بین ۲ تا ۵ سال است، اما این زمان به شدت تحت تأثیر آبوهوای منطقه (گرما عمر را کم میکند) و نحوه نگهداری شما قرار دارد.
۳. آیا رانندگی در مسافتهای کوتاه به باتری آسیب میزند؟
بله. در مسافتهای کوتاه، دینام زمان کافی برای شارژ کامل باتری را پیدا نمیکند؛ تکرار این حالت باعث ضعیف شدن و کاهش عمر باتری میشود.
۴. چه تفاوتی بین خرابی باتری و خرابی دینام وجود دارد؟
اگر ماشین استارت نمیخورد، معمولاً مشکل از باتری است؛ اما اگر ماشین روشن میشود ولی بعد از مدتی حین رانندگی خاموش میشود یا چراغها سوسو میزنند، احتمالاً دینام در شارژ کردن باتری ناتوان است.
۵. آیا همه باتریها نیاز به چک کردن آب و اسید دارند؟
خیر. تنها باتریهای اسیدی (درپوشدار) نیاز به چک کردن سطح الکترولیت و اضافه کردن آب مقطر دارند. باتریهای اتمی (Maintenance Free) نیاز به افزودن آب ندارند و با نشانگر رنگی چک میشوند.
- تحریریه باطری آنلاین
- زمان مطالعه: 6 دقیقه



عالی بود
عالی
عالی
بسیار عالی